Wat is een veteraan?
Defenitie
Veteranen zijn alle (oud-)militairen die het Koninkrijk der Nederlanden dienden in oorlogsomstandigheden. Of tijdens vergelijkbare situaties zoals vredesmissies in internationaal verband. De erkenning, waardering en zorg voor veteranen staat in de Veteranenwet.
Anders dan lange tijd werd gedacht zijn veteranen niet alleen die oude mannen die in de tweede wereldoorlog, Nederlands-Indië of Nieuw-Guinea hebben gediend.
De bovengenoemde definitie geeft al aan dat veteranen hebben gediend in oorlogsomstandigheden of vredesmissies. Hierdoor zijn er vanaf de jaren 80 vele veteranen bijgekomen en komen er nog steeds bij.
Het idee van ‘oude’ veteraan is dan ook volledig achterhaald. De jongste veteraan zal rond de 22-23 jaar zijn.
Ervaringen
Veteranen zijn er in vele gradaties. Er zijn er die daadwerkelijk hebben moeten vechten voor hun leven, en er zijn zij die achter de schermen hebben gezorgd dat degene vooraan zijn werk veilig kan doen. Iedere militair doet hierin zijn werk en met elkaar zorgen zij dat een missie zo goed mogelijk uitgevoerd wordt. Zij zijn allen onmisbaar als een schakel in een ketting.
De ervaring die een veteraan opdoet tijdens een missie heeft op elk persoon een andere uitwerking. Zo zijn er veteranen die nergens last van hebben, ondanks dat zijn verschrikkelijke dingen hebben gezien en meegemaakt. Anderen daarentegen kunnen kleine gebeurtenissen als een trauma ervaren.
De uitwerking van een gebeurtenis op een persoon(veteraan) zijn onvoorspelbaar. Ieder mens is anders en reageert anders. Feit is, dat een deel van de veteranen PTSS oploopt en hier lange tijd de gevolgen van ondervind.
Dit wil niet zeggen dat iedere veteraan PTSS heeft. Sterker nog, slechts 5% heeft PTSS waarvan een nog kleiner percentage een ernstige vorm heeft.
De meeste veteranen zijn dus prima in staat hun ervaring te verwerken of een plek te geven en functioneren heel normaal in de maatschappij.
Voor de groep veteranen die PTSS hebben, bieden defensie en het veteraneninstituut gepaste hulp zodat ook zij zo goed mogelijk verder kunnen met hun leven.
Veteranenspeld
Het draaginsigne veteranen is onder veteranen ook bekend als de veteranenspeld. De veteranenspeld is geen militaire onderscheiding, zoals bijvoorbeeld een herinneringsmedaille dat wel is. Het draaginsigne veteranen is een ontwerp van Piet Bultsma. De gestileerde zwaardschede heeft een opvallende V-vorm die symbool staat voor de begrippen veteraan, vrede en veiligheid. De speld kan gedragen worden op verschillende kledingstukken, maar past bij uitstek op het veteranenpak. Hier wordt het op de linker-revers gedragen.
De Veteranenvlag
De veteranenvlag is een door Nederlandse veteranen ontworpen vlag. Ze is bedoeld voor allen die namens het Koninkrijk hebben gediend in een of meerdere onderdelen van de krijgsmacht. De vlag wordt beschouwd als een symbool van verbondenheid en waardering van alle veteranen, zonder onderscheid.
Symboliek en ontwerp
Centraal op de voorgrond van de vlag is het Draaginsigne Veteranen zichtbaar. Dit symbool, een gouden letter V, is ook bekend van de zogeheten veteranenspeld. Het insigne staat symbool voor de waardering voor het risicovolle werk dat veteranen in het verleden als militair in naam van de samenleving hebben verricht. De V-vorm staat voor de begrippen veteraan, vrede en veiligheid.
Krijgsmachtonderdelen
Alle krijgsmachtonderdelen zijn terug te vinden in de vlag: de lichtblauwe, donkerblauwe en groene kleur staan symbool voor alle veteranen die zich als onderdeel van de landmacht, de marine, de marechaussee of de luchtmacht hebben ingezet. Te land, ter zee, en in de lucht.
Dubbele betekenis
De rode en witte kleur hebben een dubbele betekenis. Het rood is zowel onderdeel van de Nederlandse vlag, maar tevens is het een uiting van respect en eer voor alle gesneuvelde militairen en andere oorlogsslachtoffers. Ook de kleur wit is onderdeel van de Nederlandse vlag, maar staat daarnaast symbool voor de vrede waarvoor veteranen hebben gestreden. De kleur lichtblauw representeert VN-uitzendingen zoals UNIFIL, UNPROFOR en Mali. Het in de vlag aanwezige groen staat symbool voor onder andere de Tweede Wereldoorlog, SFOR en ISAF, waarmee alle missies worden bestreken.
Het veteranenpak
Bij de oudere generatie veteranen bestond dit tenue uit een grijze broek en donkerblauwe blazer met wit overhemd.
Sinds 2021 is er een nieuw veteranentenue beschikbaar. Dit is ontstaan uit de behoefte het tenue van alle veteranen te harmoniseren en hiermee de herkenbaarheid te vergoten.
Daarnaast bied het nieuwe pak een veel modernere look en uitstraling. Het nieuwe pak wordt dan ook omarmt door vele (jonge) veteranen. Niet alleen kan het als veteranetenue worden gedragen, maar door de neutrale uitstraling ook bij civiele en casual gelegenheden.
Door enkele toevoegingen zoals de onderscheidingen, de baret en wit overhemd met zwarte stropdas veranderd een dagelijks pak in het veteranentenue.
Belangrijk ook zijn dat er enkele persoonlijk zaken in verwerk kunnen worden, hetgeen het pak nog persoonlijker maakt.
Veteranentenue – Rick Moorman House of Men
Veteranentenue – Nederlands Veteraneninstituut
